Επισκεπτόμενος κανείς την νήσο Θήρα ή αναζητώντας τα στοιχεία εκείνα του νησιού που το καθιστούν ενδιαφέρον, δεν θα μπορούσε να παραλείψει την αναφορά στον οικισμό του Ακρωτηρίου, που πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως αποτέλεσε και πρωτεύουσα του νησιού. Ωστόσο πρόκειται για άποψη που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ, ενώ αμφισβητείται ακόμα και σήμερα.
Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τμήμα στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού που κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους αποτέλεσε ένα από τα καστέλια του νησιού, ενώ κατά τον 17ο και 20ο αιώνα ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια. Αναλυτικότερα οι πρώτες εγκαταστάσεις χρονολογούνται κατά την Ύστερη Νεολιθική εποχή, 4η χιλιετία ενώ και κατά την Πρώιμη εποχή, 3η χιλιετία υπήρχε ένας οικισμός εκεί. Τα σημαντικά αυτά ευρήματα ήρθαν στην επιφάνεια το 1967, μετά τις ανασκαφές του Σπύρου Μαρινάτου, φέρνοντας στην επιφάνεια ουσιαστικά δείγματα του προϊστορικού οικισμού, γεγονός που συνέβαλε εξίσου σημαντικά στην παγκοσμίως γνωστοποίηση του νησιού. Αξιοσημείωτο στοιχείο, στο οποίο αξίζει να σταθεί και να αναφερθεί κανείς είναι η αρχιτεκτονική του. Στον οικισμό συναντούσε κανείς διώροφα ή τριώροφα κτίρια με πολλά δωμάτια. Τα κτίρια των πλουσίων τα έχτιζαν με πελεκητές πέτρες, οι οποίες ονομάστηκαν από τον μετέπειτα εφευρέτη Μαρινάτο, Ξεστές, ενώ τα υπόλοιπα από ακανόνιστες πέτρες. Αξιοποιήσουν και άλλα υλικά όπως άχυρο, ξύλο και γύψο κυρίως για το εσωτερικό τμήμα. Στο σημείο αυτό να επισημανθεί πως η κατασκευαστική τους τεχνική λάμβανε υπόψιν και τον αντισεισμικό παράγοντα. Φρόντιζαν να δημιουργήσουν σεισμική μόνωση στα κτίρια, προσθέτοντας κάτω από τα θεμέλια του μεσοκυκλαδικού κτιρίου στρώση από χαλαρά θραύσματα πορώδους λάβας. Ακόμα και η στέγη ήταν κατασκευασμένη από ξύλα και πατημένο χώμα εξασφαλίζοντας δροσιά για τους θερινούς μήνες και ζέστη για τους χειμερινούς. Οργανωμένες αποθήκες, εργαστήρια, μύλοι ήταν εξίσου στοιχεία που συναντούσε κανείς στον οικισμό. Δεν θα μπορούσαν να παραλειφθούν οι τοιχογραφίες, αποδεικτικό στοιχείο ύπαρξης μιας εκλεπτυσμένης και εξελιγμένης αστικής κοινωνίας. Τις χαρακτήριζε η πολυτέλεια, η κομψότητα καθώς και η πολυχρωμία. Ωστόσο, στοιχείο της εξελιγμένης αρχιτεκτονικής τους ήταν και το αποχετευτικό σύστημα, για το οποίο αξιοποιήσουν κυρίως πήλινους σωλήνες, τοποθετημένους στο εσωτερικό των κτιρίων, που κατέληγαν σε χτιστούς υπονόμους κάτω από τους εξίσου λιθόστρωτους δρόμους. Η ζωή στον οικισμό έληξε βιαστικά κατά τον 17ο αιώνα, εξαιτίας ισχυρών σεισμών που ανάγκασαν τους κατοίκους να τον εγκαταλείψουν. Στην συνέχεια ακολούθησε η ηφαιστειακή έκρηξη, η οποία κάλυψε με φερτά υλικά το νησί και τα οποία εν τέλει προστατεύουν τα κτίρια του οικισμού ως και σήμερα, δημιουργώντας ένα τοπίο όμοιο με εκείνο της Πομπηίας.
Εν κατακλείδι, λαμβάνοντας κανείς υπόψιν τα στοιχεία αυτά, εντυπωσιάζεται από την οργάνωση του οικισμού και την προδρομική για εκείνα τα χρόνια κατασκευή του. Η Σαντορίνη φροντίζει να επιδείξει ακόμα έναν παράγοντα που την καθιστά μοναδική και πόλο έλξης για πολλούς.
ΕΙΚΟΝΕΣ :